Gạo đen không chỉ nấu cơm, nấu cháo, rang làm nước trà gạo đen, làm cốm, làm cơm trộn, bột gạo đen, ăn cùng sữa chua, làm cơm cuộn,… nay gạo đen còn được dùng để thay thế nếp trắng khi gói bánh chứng, bánh tét.

Bánh chưng gạo lứt có cách chế biến tương tự bánh chưng truyền thống, với nhân đậu xanh, thịt ba chỉ tươi, hạt tiêu và gói bằng lá dong. Nhưng thay vì gạo nếp bình thường, vỏ bánh được làm bằng gạo lứt. Người làm có thể chọn gạo lứt đen, gạo lứt tím, đỏ hoặc kết hợp với nhau theo tỷ lệ nhất định. Dùng gói chay với đậu xanh ăn rất ngon.

Loại bánh này có thể phù hợp cho những người ăn chay, ăn kiêng, bị tiểu đường, tim mạch, huyết áp hoặc người muốn duy trì cân nặng hay giảm cân mà vẫn được ăn bánh chưng khi sum vầy cùng gia đình trong ngày Tết.